کبد چرب ، پنهان اما موذی !

بیماری کبد چرب در حال رشد در گوشه های مختلف جهان است به نحوی که بر 25 % جمعیت جهان تاثیر میگذارد. کبد چرب با چاقی ، دیابت نوع 2 و دیگر بیماری های ناشی از مقاومت به انسولین، مرتبط است. به علاوه، اگر کبد چرب تشخیص داده نشود و درمان نشود ممکن است سبب مشکلات جدی تر کبد و دیگر مشکلات سلامتی میشود.

کبد چرب چیست ؟

کبد چرب هنگامی رخ میدهد که مقدار زیادی چربی در سلول های کبد وجود داشته باشد. اگرچه میزان کمی چربی در سلول ها عادی است اما بیش از 5% تحت عنوان کبد چرب اطلاق میشود. اگرچه مصرف زیاد الکل میتواند به کبد چرب منجر شود اما در بسیاری از موارد نقش اصلی را بازی نمیکند. کبد چرب غیر الکلی مرحله اولیه و برگشت پذیر بیماری های کبدی است. متاسفانه اغلب بدون تشخیص میماند. کبد چرب غیرالکلی ممکن است منجر به مشکلات جدی تر کبد شود که استئوهپاتیت غیر الکلی نام دارد که منجر به فیبروز، اسکار بافت ها و صدمه مداوم به سلول های کبد میشود. کبد چرب غیر الکلی منجر به بیماری های قلبی، دیابت و بیماری های کلیوی میشود.

علل کبد چرب :

چاقی : تخمین زده میشود که 30 تا 90 % افراد چاق، دارای کبد چرب غیرالکلی هستند.

چربی شکمی اضافی : افرادی با وزن عادی اگر چربی احشایی داشته باشند ممکن است منجر به کبد چرب شود.

مقاومت به انسولین: مقاومت به انسولین و سطح انسولین بالا نشان داده است که سبب افزایش ذخیره چربی در کبد در بیماران مبتلا به دیابت و سندرم متابولیک میشوند.

دریافت بالای کربوهیدرات های تصفیه شده: مصرف مداوم کربوهیدرات های تصفیه شده مخصوصا در افراد دارای اضافه وزن و مقاومت به انسولین سبب افزایش ذخیره چربی در کبد میشود.

مصرف نوشابه های قندی: نوشیدنی های قندی مانند نوشابه ها و انرژی زا ها غنی از فروکتوز بوده که سبب انباشتگی چربی در کبد کودکان و بزرگسالان میشود.

اختلال در سلامت روده : عدم تعادل در باکتری های روده یا دیگر مشکلات لوله گوارش ممکن است منجر به توسعه کبد چرب غیر الکلی شود.

علائم :

علائم متعددی برای کبد چرب وجود دارد اگرچه تمامی آنها در یک فرئ ظاهر نمیشود. حتی ممکن است شما متوجه نشوید که دچار کبد چرب هستید. این علائم شامل خستگی و ضعف، احساس درد یا پری در قسمت راست یا مرکزی شکم، افزایش سطح آنزیم های کبدی ( AST و ALT ) ،‌ افزایش سطح انسولین و افزایش سطح تری گلیسیرید میباشد.

اگر کبد چرب پیشرفت کند ممکن است علائم کاهش اشتها، تهوع و استفراغ ، درد های متوسط تا شدید شکمی و چشم و پوست زرد را نشان دهد.

توصیه های تغذیه ای :

کاهش وزن و پرهیز از پرخوری در صورت چاقی و اضافه وزن :

کاهش وزن اضافی یکی از بهترین راهکار ها برای رهایی از کبد چرب است. در حقیقت کاهش وزن سبب کاهش چربی های کبد در بزرگسالان دارای کبد چرب غیرالکلی میشود.

کاهش مصرف کربوهیدرات ها ، به خصوص کربوهیدرات های تصفیه شده:

بر طبق گزارش مطالعات، 16 درصد از کبدچرب های غیر الکلی ناشی از چربی رژیم غذایی است و چیزی حدود 26 % ناشی از، کربوهیدرات اضافه است که تبدیل به چربی میشود. به طور کلی مصرف قند های ساده مانند شکر، قند، شکلات، آبنبات، نوشابه های قندی ، مربا، عسل و ... محدود میشود.

مصرف مواد غذایی کاهش دهنده چربی کبد :

علاه بر کاهش مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده و دوری از پرخوری ، بعضی از مواد غذایی خاص وجود دارند که ممکن است برای کبد چرب مفید باشند:

اسید چرب های غیر اشباع مونو : بر طبق مطالعات انجام شده، گفته شده است که مصرف منابع غذایی غنی از اسید چرب های غیراشباع مونو مانند روغن زیتون،‌آووکادو و مغزها سبب کاهش چربی های کبد میشود.

پروتئین وی : پروتئین وی تا 20 درصد سبب کاهش چربی کبد در زنان با اضافه وزن شده است. همچنین ممکن است سبب کمک به کاهش سطح آنزیم ها و دیگر خواص برای افراد شود.

چای سبز : آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز سبب کاهش چربی کبد و التهاب در افراد مبتلا به کبدچرب غیرالکلی میشوند.

فیبر محلول : مصرف 10 تا 14 گرم از فیبرهای محلول در روز ممکن است سبب کاهش چربی کبد ، کاهش سطح آنزیم ها و افزایش حساسیت به انسولین میشود.

ترجمه و نوشته : ناصر دهقانی

منابع :

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27565159

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25825943

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20022466

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23273500

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15864352

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5027077/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22723581

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24625239